مفاهیم بنیادین اسمز و اسمز معکوس از جمله پدیده‌های حیاتی در طبیعت و فرآیندهای کلیدی در صنایع مختلف به شمار می‌روند. این پدیده‌ها که در کتاب شیمی دهم دوره دوم متوسطه نیز به آن‌ها پرداخته شده است، اساس عملکرد بسیاری از سیستم‌های تصفیه و جداسازی را تشکیل می‌دهند. در این مقاله، به بررسی علمی و آکادمیک اسمز و اسمز معکوس، تشریح سازوکار آن‌ها و معرفی کاربردهای مهمشان خواهیم پرداخت و به ارتباط این مباحث با محتوای کتاب درسی شیمی دهم اشاره خواهیم کرد.