استفاده از گلوکز نشاندار یکی از روش‌های مهم و کارآمد در تشخیص و شناسایی سلول‌های سرطانی است. این روش بر اساس یک ویژگی منحصر به فرد سلول‌های سرطانی به نام "اثر واربورگ" عمل می‌کند.
اصول پایه:
۱. اثر واربورگ: سلول‌های سرطانی در مقایسه با سلول‌های طبیعی، مصرف گلوکز بسیار بالاتری دارند. این پدیده به دلیل متابولیسم غیرطبیعی و نیاز شدید به انرژی در سلول‌های سرطانی رخ می‌دهد.
۲. گلوکز نشاندار:
- معمول‌ترین نوع گلوکز نشاندار، FDG (فلوئورودئوکسی گلوکز) است
- در این ترکیب، یک اتم رادیواکتیو فلوئور-۱۸ به مولکول گلوکز متصل می‌شود
- این ماده خاصیت رادیواکتیو دارد و می‌تواند توسط دستگاه‌های تصویربرداری ردیابی شود
روش کار:
۱. تزریق گلوکز نشاندار به بدن بیمار
۲. جذب بیشتر گلوکز توسط سلول‌های سرطانی
۳. تجمع ماده رادیواکتیو در نواحی سرطانی
۴. تصویربرداری با دستگاه PET (توموگرافی با نشر پوزیترون)
مزایا:
- تشخیص زودهنگام تومورها
- امکان بررسی متاستاز
- پایش پاسخ به درمان
- تشخیص عود بیماری
محدودیت‌ها:
۱. امکان نتایج مثبت کاذب در بافت‌های با مصرف طبیعی بالای گلوکز (مغز، قلب)
۲. هزینه نسبتاً بالا
۳. نیاز به تجهیزات پیشرفته
این روش تشخیصی یکی از پرکاربردترین روش‌ها در حوزه تصویربرداری مولکولی و پزشکی هسته‌ای است و نقش مهمی در مدیریت درمان سرطان دارد.
گلوکز نشاندار شیمی دهم
